Başka şeker
Yusuf DarıyerliBAŞKA ŞEKER
Portekizli denizci Vasco da Gama 15. yüzyıl’da Hindistan’ın Batı kıyılarına ulaşan ilk Avrupalıdır. O coğrafyanın bereketli ürünü baharatla ve muhtemelen şeker kamışıyla orada karşılaşmıştır. Bugün Hindistan sokaklarında satılan şeker kamışı suyu özellikle sıcak mevsimde hâlâ çok revaçta olan bir içecek. Şeker kamışı çubuklarının merdanelerden geçirilmesiyle elde edilen,bitkinin sarı-yeşil renkteki özsuyu oldukça tatlı… Sıkıldıktan sonra süzülüyor ve taze servis ediliyor. Şeker kamışı, “rom” içkisinin de ham maddesi. Aşağıdaki fotoğraf, Portekizlilerin egemenlik kurduğu Hindistan’ın Goa eyaleti kıyılarındaki Vasco liman şehrinde 2011’de çekildi. Fotoğraftaki genç adam Arbind Kumar, liman önündeki şeker kamışı suyu satıcılarından biri… Küçük dükkanında müşteri beklerken, benim için bir bardak içecek hazırlamadan önce fotoğrafını çektim… Sağ tarafta şeker kamışı destesi, içeride merdaneli sıkma aleti, arka duvarda led ışıklarla sarmalanmışresim çerçevesindeHindu inancını temsil eden tanrı betimlemeleri görülüyor.
Portekizliler Vasco da Gama önderliğinde,Hindistan’da önce Kerala eyaletini kısa bir süre sonra da Goa eyaletini sömürgeleştirdiler. Dünyada sömürge (koloni) dönemi 20. yüzyıl’da sona erdi; Portekizliler 1961 yılında Hindistanı terk ettiler…Günümüzde iş dünyasında, “global ekonomi” adını verdiğimiz başka bir düzen hakim. İyi kontrol edilemediğinde sömürüye yol açabilen bir düzen. Büyük sermayeli şirketler, ülkeler arasındaki sınırları kolayca aşıyor, elde ettikleri yüksek kârı diledikleri gibi kullanıyorlar. Cargill, ABD’nin en önem verdiği şirketlerden biri. Tam bir sömürge imparatorluğu ve dünyada Cargill’in operasyon yapmadığı hemen hiçbir ülke yok. Türkiye’de Orhangazi’de kurulu fabrikasında mısırdan şeker (mısır şurubu) elde ediyor. Mısır şurubu, Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) grubundan bir şeker ve ülkemizde kolayca yetişebilen şeker pancarından elde edilen doğal şekere kıyasla daha düşük maliyetli ve kârlı. Ancak beslenme ve sağlık uzmanlarının uyarıları, NBŞ’nindoğal şekere göre çok daha sağlıksız olduğu yönünde. Bu yüzden pekçok ülkede üretimi/tüketimi sınırlandırılmış. Bizde ise NBŞ kotası artırılıyor, milyonlarca insana ekonomik fayda sağlayan şeker fabrikaları kapatılmaya çalışılıyor. Burada amaçlananın ne olduğunu siz çıkarın… Diğer taraftan, dünya genelinde şekerin yarıdan fazlası şeker kamışından elde ediliyormuş. Tropikal iklimi ve suyu seven bu doğal şeker deposu bitkinin Türkiye’de üretilebilmesi için araştırmalar başlamış… Siz yine de tatlıcınıza hangi şekeri kullandığını ısrarla sorun. Denk gelirse ve şeker kamışı suyu içme şansınız olursa, üzerine buz katarak içmeyi deneyin.